Countable or Uncountable? - Theory

Dziś zajmiemy się zagadnieniem, które stanowi zmorę wielu uczniów - rzeczownikami niepoliczalnymi...Co oznacza stwierdzenie, że dany rzeczownik jest niepoliczalny? Otóż, jak sama nazwa wskazuje, jest to rzecz/pojęcie, którego nie jesteśmy wstanie fizycznie policzyć - potrzebujemy innego przedmiotu (szklanki - glass; tabliczki - bar, sztuki - piece, etc.) aby opisać ilość. Myślicie, że w języku polskim nie mamy rzeczowników niepoliczalnych? Owszem, mamy :) Przykład? 

Potrzeba wiele sztuczek by przyciągnąć uwagę (X uwagi X) uczniów.

Czy mówiąc po polsku użylibyście liczby mnogiej rzeczownika 'uwaga' ? Raczej nie....

Inne przykłady:

Nauka języka wniosła wiele dobrego w ich życie. (X życia X)

Pisarze często piszą o miłości. (X miłościach X)

Uwielbiam kawę. (X kawy X)

Czy jednak nie jest możliwe użycie tych słów w liczbie mnogiej? Owszem, możemy powiedzieć 'uwagi', życia', 'miłości', itd. jednak, albo zmieni nam się znaczenie słowa (jak w przypadku słowa uwaga/uwagi), albo kontekst musi być odpowiedni, abyśmy mogli użyć takich form (np. Uwielbiam kawę/kawy Brazylii). Podobnie jest w języku angielskim, ale to już zagadnienie dla uczniów bardziej zaawansowanych i temat na inną dyskusję.

Aby łatwiej zapamiętać które wyrazy są niepoliczalne, możemy podzielić je na pewne kategorie :

1. Food 
food - jedzenie

bread - chleb

flour - mąka

water - woda

coffee - kawa
tea - herbata

wine - wino

milk - mleko
cheese - ser
butter - masło
sugar - cukier
salt - sól

soup - zupa
pasta - makaron
spaghetti - spaghetti
fruit - owoc/owoce
meat - mięso
fish - ryba (jako potrawa)
chicken - kurczak (jako potrawa)
honey - miód

bread

2. Toilet-connected liquids/sustances

shampoo - szampon

toothpaste - pasta do zębów
soap - mydło
powder - puder

3. Abstract nouns (czyli 'rzeczowniki abstrakcyjne')

love - miłość

courage - odwaga

knowledge - widza

advice - rada
information - informacja
news - wiadomości
work - praca

news - wiadomości

4. Everyday life objects
clothing - ubrania
furniture - meble
baggage/luggage - bagaż
grass - trawa
paper - papier
hair - włosy
money - pieniądze
(tak, tak... w języku angielskim
pieniędzy nie można policzyć! ;)

money

Hair is also uncountable!

Jakie są gramatyczne 'konsekwencje' faktu, że dany rzeczownik jest niepoliczalny?

1. Do rzeczownika niepoliczalnego nie dopisujemy końcówki 's' (którą zazwyczaj stawiamy na końcu rzeczownika, aby utworzyć liczbę mnogą), np.

X You have a lot of moneys X

You have a lot of money.

2. Traktujemy rzeczownik niepoliczalny jak rzeczownik w liczbie pojedynczej, a więc czasownik mu towarzyszący również musi być w liczbie pojedynczej, np. 

This furniture is so shabby! (Te meble są tak zużyte!)

X This furniture are so shabby! X

X Your hair are wonderful X

Your hair is wonderful!  (Twoje włosy są wspaniałe!)

3. Nie możemy postawić przed rzeczownikiem niepoliczalnym rodzajników nieokreślonych - a / an.

Możemy za to postawić rodzajnik określony 'the' lub 'some' (jakąś/jakieś)

X I have an advice for you. X

I have (some) advice for you.

4. Z rzeczownikami niepoliczalnymi stosujemy następujące określenia ilości :

much - dużo

a little - trochę

little - mało (niewystarczająco)

a lot of/lots of - dużo

no - żadnego

some - jakaś/jakieś 

(w zdaniach twierdzących oraz pytaniach, w których

spodziewamy się odpowiedzi twierdzącej, np. propozycjach poczęstunku)

any  - jakieś/żadnego

(w pytaniach i zdaniach przeczących)

5. Rzeczowników niepoliczalnych nie możemy liczyć..więc błędem jest stosowanie liczebników z tymi rzeczownikami :

X I've heard two great informations! X

I've heard two great pieces of information!

X Two breads, please! X

Two loaves of bread, please!

* Przyjęło się mówienie 'two coffees, please', 'two beers, please!', etc. Umownie rozumiemy przez takie zdania : 'two cups of coffee', 'two mugs of beer'.

Jeśli chcemy policzyć rzeczoniki niepoliczalne, posługujemy się takimi słowami jak :

a piece of / two pieces of ... - sztuka / sztuki ...
loaf (pl. loaves) - bochenek / bochenki

bottle- butelka

tin/can - puszka

carton - karton

slice - plasterek

tube - tubka

glass - szklanka

bag - torebka

jar - słoik

bar - tabliczka

a / two litre(s) of - litr/twa litry ...

a/ three kilo(s) of - kilo/ trzy kilo ...

Tyle tytułem teorii...Jeśli wydaje się Wam trudna - keep it simple! Pamiętajcie, że dana rzecz występuje tylko w liczbie pojedynczej i z tego tytułu występują pewne konsekwencje...W następnym poście pojawią się ćwiczenia sprawdzające wiedzę praktyczną! C u soon!

The photos come from : http://pixabay.com/